گزارش علمی دهمین نشست شناسه شیعه با موضوع «اصالت سنجی منابع کهن امامی؛ اصالت کتاب الکافی»
در ابتدای جلسه جناب آقای عمیدرضا اکبری بعد از مقدماتی درباره شیوه اصالت سنجی تراث کهن امامی، به اشکالات روح الله ملکیان به اصالت نسخ کافی موجود پرداخت.
وی ضمن برشماری محورهای مورد استفاده برای اصالت کتاب الکافی و نسخ موجود آن مهمترین اشکالات آقای ملکیان را از منظر خود یاد کرده و با ذکر شواهدی اضافه شدن صدها حدیث به نسخه موجود را نفی نمودند.
اختلاف نقل تهذیب از کافی و عدم نقل برخی از روایات موجود در نسخ موجود کافی در تهذیب و نیز کمی نقل الفقیه و نیز عدم وجود نسخ متاخر کامل از کافی از مهمترین اشکالات ملکیان است که پاسخ آقای اکبری بدان بر پایه نقد جامعیت سندی تهذیب و عدم بنای شیخ بر شمارش کامل روایات با اسناد آن، نقد شیوه شمارش احادیث کافی در تهذیب توسط ملکیان، عدم توجه مستشکل به شیوه عمل مرحوم صدوق در کتاب الفقیه و نیز عدم توجه به واقعیات تاریخی برای باقی ماندن نسخ کهن، صورت گرفت.
در ادامه ارائه دهنده با توجه به مطالعات اسنادی، گفتمانی و زبانی به صورت مختصر اشاره داشتند که همه این مطالعات اصالت نسخ موجود کافی را به وضوح و روشنی نشان گر هستند.
بعد از وی ناقد محترم جناب آقای دکتر موحدی ضمن ستودن محتوا و پذیرش نتیجه مقاله، برخی از کاستی‌ها و نقصان‌های آن را متذکر شده و بیان کردند که به نوعی به تحلیل کنه شبهات ملکیان کمتر پرداخته شده است و اختلاف نسخ فعلی با نسخ کهن از جهت نقیصه تحلیل و بررسی نشده است و چه بسا این نشانگر اختلاف اندک میان نسخ شاگردان کلینی و نیز عدم دسترسی ما به نسخه کامل کافی باشد. شاهد این امر، افزون بر برخی گزارش‌های متقدم، وجودِ برخی نقل‌های برآمده از الکافی است که همینک در نسخه فعلی الکافی موجود نیست.
دکتر موحدی هم چنین در خصوص عدم گزارش برخی احادیث کافی در الغیبه، بیان داشتند: در متن مقاله چندین راه حل مطرح شده، که اگرچه برخی از این راه حل‌ها به جای خود محل اعتنا هستند و می‌تواند توجیه‌گر باشد، ولی در پاره‌ای از موارد و در برخی مثال‌ها اولا چنین توجیهاتی صحیح به نظر نمی‌رسد و ثانیا در برخی نمونه‌ها به هیچ وجه کارگر نیستند. برای نمونه در باب ۲۵ غیبت نعمانی، تمام روایات بابِ مشابه در کافی، عینا کلمه به کلمه گزارش شده، جز یک حدیث، و هیچ یک از راه های ذکر شده در متن مقاله جهت توجیه عدم ذکر این یک حدیث، کارگر نیست. لذا تحلیل‌های دیگری لازم است که باید به مقاله افزوده شود.
در خاتمه این جلسه هدیه مرحله نخست به آقای عمیدرضا اکبری تقدیم گشت.
