دیدار اعضای هیات علمی و مدیران دانشکده شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب قم با ریاست و مدیران موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام
در تاریخ ۲۸ خردادماه ۱۴۰۱ ، اعضای هیات علمی و مدیران دانشکده شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب قم با ریاست و مدیران موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام در ساختمان پژوهشکده این موسسه دیدار نمودند.
خبر دیدار در سایت دانشکده شیعه شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب
در این دیدار ریاست موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام جناب حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی ضمن تاکید بر آشنایی و همکاری بیشتر بین این دو مرکز و همچنین پیشبرد رسالت و ماموریت این موسسه نسبت به معارف شیعی و اهل بیت علیهم السلام، این نهاد علمی را اینگونه معرفی نمودند:
«موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام از سال ۱۳۸۵ آغاز به فعالیت نموده و با هدف شناسایی و شناساندن بخش اعتقادی میراث اهل بیت علیهم السلام با تاکید بر ضرورت بهره برداری از میراث اهل بیت علیهم السلام و قرآن کریم ذیل یک منطق عقلانی مبتنی بر عقل و حکمت، فهم این دو را در گرو به کارگیری روش اجتهادی و استنباطی دانسته است. این موسسه در صدد است معارف اهل بیت علیهم السلام را در قالب علمی روشمند شناسایی نماید و با در نظر گرفتن اصل حجیت عقل به عنوان محور و مدار ارزیابی همه معرفت ها و دانش ها، آن را به مخاطبین بشناساند.»
حجت الاسلام و المسلمین سبحانی در ادامه معرفی موسسه، به پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام و گروه های پژوهشی آن (گروه فقه العقائد، حدیث پژوهی، روش شناسی و مبانی معرفتی و امامت پژوهی)، مدیریت پژوهش و کلان پروژه های این پژوهشکده پرداخته و توضیح دادند که یکی از پروژه های مهم این پژوهشکده، احیای برخی از آثار بزرگان با رویکرد مذکور است که از جمله آثار چاپ شده از این حوزه، موسوعه مرحوم مهدی غروی اصفهانی ملقب به میرزا مهدی اصفهانی و آثار مدرسه خراسان بوده است.
این استاد حوزه و دانشگاه ضمن اشاره به این مهم که امروزه در کنار احیای آثار برزگان تشیع، نیازمند مطالعه روشمند هستیم، اذعان داشتند که در حوزه معارف اعتقادی اهل بیت علیهم السلام دو شکاف جدی وجود دارد؛ اول، وجود منابع جامع در حوزه اعتقادات برای مراجعه و دریافت منابعی که از میراث اهل بیت علیهم السلام جمع آوری شده است؛ نظیر وسائل الشیعه ای در حوزه فقه وجود دارد. دوم، روش صحیح استنباط این منابع و علم اصول ناظر به استنباط شریعت بر اساس معارف اعتقادی اهل بیت علیهم السلام که تأسیس چنین علم اصولی برای فهم معارف و خارج کردن فهم آن معارف از حالت سلیقه‌ای و نگرشی و مستند بر استنباط حجیت عقل بسیار ضروری و مهم می باشد.
وی در ادامه با بیان این‌که در کنار این روش شناسی استنباط، بررسی تاریخ اندیشه های کلامی امامیه نیز حائز اهمیت است، افزودند: « از پیش نیازهای اساسی فعالیت اجتهادی در حوزه اعتقادات آن است که میراث گذشتگان و آثار متاخر در آسان ترین شکل ممکن در اختیار محققان قرار گیرد. با همین هدف پژوهشکده معارف کلان پروژه جستارهای اعتقادی با 25 موضوع مهم را در دستور کار خود قرارداده است که تا کنون بیش از 12 عنوان به چاپ رسیده است. در این مجموعه کلیه مقاله های مرتبط با موضوع بررسی و از بین آنها مقالات منتخب در بخش های کلامی، فلسفی، عرفانی و معارفی به جامعه علمی عرضه می گردد.»
مدیر موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام در بخش دیگری از سخنان خود فرمودند: «از جمله پروژه های مهم دیگر این مجموعه، موسوعه اعتقادی شیعه نام دارد که در این حوزه میراث روایی تمام روایات کتب روایی شیعه از آغاز تا زمان علامه مجلسی بررسی شده است. کلیه میراث اعتقادی اهل بیت علیه السلام در کتب روایی امامیه در این مجموعه عرضه خواهد شد. چینش روایات این موسوعه بدین شکل است با منطق محتوایی و موضوعی و در قالب باب های مختلف ارائه می گردد. از ویژگی های این موسوعه آن است که مخاطب در ابتدا رئوس بحث ها و سپس به جزئیات دست پیدا میکند. علاوه بر آن به اطلاعات تاریخی هر روایت در پاورقی ارجاع داده می شود و درواقع شناسنامه تاریخ حدیث و روایت قابل رویت و بررسی است. کلیه این فعالیت های پژوهشی تحت نظارت و مدیریت گروه فقه العقائد حجت الاسلام والمسلمین سید حسن طالقانی صورت می پذیرد.»
به گفته ایشان ضرورت بررسی توثیق احادیث، بررسی دقیق استنادات روایی اهل بیت علیهم السلام پاسخ گویی به شبهات حدیثی و …، سبب شد گروه حدیث پژوهی پژوهشکده شکل گیرد. بیش از 20 کلان پروژه در دستور کار این گروه قرار گرفته است که با مدیریت حجت الاسلام والمسلمین وحید عابد در حال پیگیری است. همچنین از تلاش های این گروه آثار متعددی به چاپ رسیده است که برخی از آنها عبارت است از «تاریخ حدیث مکتوب شیعه»، «دانش تخریج حدیث»، «اعتبارسنجی منابع حدیثی عامه»، «کارکرد روایات در توثیق و تضعیف راویان»، «نقش باورهای کلامی در داوری رجالیون متقدم»، «فضای صدور حدیث» و …
استاد سبحانی در معرفی دو گروه دیگر پژوهشکده معارف اهل بیت علیهم السلام خاطرنشان کردند: «با توجه به ضرورت روش شناسی و به منظور دست یابی به رویکرد اصلی موسسه جهت معرفی روش اجتهادی و استنباطی معارف اهل بیت، گروه روش شناسی و مبانی معرفتی پژوهشکده با مدیریت حجت الاسلام والمسلمین اکبر اقوام کرباسی شکل گرفت و هم اکنون تحقیق و پژوهش های بنیادین این حوزه در حال اجرا می باشد. همچنین، گروه امامت پژوهی که حاصل تحقیق و پژوهش های نزدیک به دو دهه می باشد فعالیت های خود را در قالب پژوهشکده امامت با مدیریت حجت الاسلام والمسلمین روح الله کاظمی در دستور کار قرارداده است و دارای گروه های مختلف پژوهشی است که با توجه به وسعت فعالیت به طور مفصل و در جای خود به آن پرداخته خواهد شد.»
ایشان با اشاره به فعالیت های بین المللی موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام، اظهار داشتند: « از بخش های دیگر این موسسه راه اندازی موسسه البیان للتواصل والتاصیل در لبنان با هدف تبیین معارف شیعه به غیر شیعیان از زبان شیعه است. در واقع هدف از تاصیل، اصیل سازی اندیشه شیعه است و در صدد هستیم درون مایه شیعه از زبان راویان اصلی آن یعنی عالمان و محققان تشیع معرفی شود. تواصل نیز از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چرا که تشیع نیازمند گفتمان ارتباطی با دیگران است تا نظرات خود را تبیین و نظرات دیگران را دریافت نمایید. از مهم ترین پروژه های این موسسه، موسوعه معارف شیعه است در 30 عنوان جامع که در تلاش است ابعاد اصلی تشیع را معرفی نماید. نویسندگان هر یک از این موضوع ها افراد بارز و متخصصان آن رشته می باشند که دیدگاه اصیل آن موضوع را در تشیع معرفی می کنند.»
حجت الاسلام و المسلمین سبحانی در بخش پایانی سخنان خود فرمودند: «موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام علاوه بر پژوهشکده در حوزه آموزش با دریافت مجوز از حوزه علمیه مرکز تخصصی معارف اهل بیت علیهم السلام را راه اندازی نمود و در سطح ۳ رشته های کلام امامیه، کلام جدید و حدیث پژوهی و در سطح 4 رشته های کلام امامیه و علوم حدیث گرایش اعتبار سنجی فعالیت می نماید. همچنین این مرکز همکاری خود با شهرستان های دیگر در این زمینه را در دستور کار خود قرار داده است.»
در ادامه این دیدار، حجت الاسلام والمسلمین جعفر طیاری قائم مقام دانشگاه ادیان و مذاهب پس از ابراز تمایل به همکاری با موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام، اشاره کرد که یکی از فعالیت ها و مفاد اصلی دانشکده شیعه شناسی، تبیین معارف اهل بیت علیهم السلام و تشیع است و سپس به معرفی اعضای هیئت علمی و مدیران دانشکده پرداخت.
لازم به ذکر است که در این دیدار جناب آقایان دکتر محمد جاودان عضو گروه شیعه شناسی، حجت الاسلام والمسلمین غفوری نژاد نماینده دانشگاه ادیان در خراسان رضوی، حجت الاسلام و المسلمین شریعتمداری رئیس و مدیر اسبق دانشکده شیعه شناسی و عضو هیئت علمی دانشکده، حجت الاسلام و المسلمین لطفی رئیس دانشکده شیعه شناسی، دکتر محمدی مظفر مدیریت سابق دانشکده و عضو هیئت علمی دانشکده، حجت الاسلام و المسلمین ملانوری مسئول گروه سابق و ریاست دانشکده علوم قرآن و حدیث دانشگاه، حجت الاسلام و المسلمین فیاضی عضو هیئت علمی دانشکده و مدیر گروه شیعه شناسی به زبان انگلیسی و حجت الاسلام والمسلمین مشفقی معاونت آموزش دانشکده حضور داشتند.
حجت الاسلام والمسلمین جعفرطیاری پس از معرفی دانشکده شیعه شناسی و اشاره به تفکیک این دانشکده به دانشکده های قرآن و حدیث و دانشکده تاریخ، اشاره کرد: «دانشکده شیعه شناسی در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری به تربیت دانشجو می پردازد. این دانشکده در مقطع کارشناسی رشته شیعه شناسی را به صورت مجازی و در مقطع کارشناسی ارشد به صورت مجازی و حضوری دانشجو دارد.»
به گفته حجت الاسلام و المسلمین جعفر طیاری اولین دوره شیعه شناسی به زبان انگلیسی در این مرکز برگزار گردیده و این دانشکده در صدد است شیعه شناسی به زبان عربی را نیز راه اندازی نماید. همچنین دوره اول شیعه شناسی به روش جامعه شناسی در مقطع کارشناسی ارشد به صورت مجازی برگزار گردیده و تلاش بر راه اندازی این دوره به صورت حضوری نیز صورت گرفته است. همچنین این دانشکده در صدد است تا رشته های دیگری همچون شیعه شناسی گرایش امامت در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد، دکتری تشیع و مستشرقان، کارشناسی ارشد احیای تراث شیعی، ژئوپلیتیک تشیع را در سال‌های آینده برگزار نماید.
ایشان در بخش پایانی سخنان خود بیان داشتند: « هدف اصلی دانشکده شیعه شناسی، ارتباط با مجامع و مراکز شیعه شناسی است، و این دانشکده تمایل همکاری را با موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام دارد و در زمینه های تدریس، مشاوره، راهنمایی پایان نامه، برگزاری دوره ها و نشست‌های علمی، کرسی‌های ترویجی و آزاد اندیشی و همچنین پروژه های پژوهشی و آموزشی این دو نهاد علمی می توانند همکاری های موثری داشته باشند.»
