مقاله«تحلیل توصیه امام باقر (علیه السلام) به پذیرش ولایت خلفا مبتنی بر اعتبارسنجی روایت «مَا ظَلَمَانَا مِنْ حَقِّنَا مِثْقَالَ حَبَّهٍ مِنْ خَرْدَلٍ»»
نویسندگان
*بهناز محمدکاظمی
**محسن رفعت
چکیده:
روایت عدم غصب حق اهل بیت (ع) توسط خلفا در منابع اهل سنت از قول امام باقر (ع) از جمله روایاتی است که
بنابر رویکرد اهل سنت می توان برای نشان دادن حسن رابطه ی اهل بیت (ع) با خلفا بدان تمسک جست.
این روایت در منابع اهل سنت با طرق متعدد از دو راوی ضعیف نقل شده و به برخی منابع متاخر شیعه نیز از کتب اهل سنت منتقل شده است.
یافته ها نشان می دهد روایت مورد بحث در تعارض با اخبار و وقایع تاریخی موجود در منابع فریقین، سنت و سیره ی اهل بیت (ع) است.
وجود روات تضعیف شده در سلسله سند نیز از اعتبار روایت کاسته است.
برای نخستین بار این روایت از سوی ابن شبه نقل شده، پس از او نیز دارقطنی با طریقی متفاوت از طریق ابن شبه گزارش کرده است.
نگاشته ی حاضر با رویکردی تحلیلی- انتقادی می کوشد تا سند و طرق روایت مذکور را با توجه به منابع فریقین و
با تکیه بر منابع اهل سنت در سنجه ی نقد قرار دهد.
همچنین ضمن بررسی مصادر و اسناد روایت، به بررسی محتوای آن و
نشان دادن تعارض روایت با تاریخ، احادیث و نحوه تعامل اهل بیت (ع) با شیخین پس از رحلت پیامبر (ص) می پردازد تا
بدین طریق بیان دارد که ناسازگاری روایت با موارد مذکور اعتماد به آن را کم کرده و اعتبار آن را می کاهد.
گاه اساس یک اعتقاد بر پایه روایتی بنا می گردد که چه بسا پشتوانه عقلی
روایی نداشته و سبب ایجاد تنش در اعتقادات دیگر نیز خواهد شد.
در منابع فریقین روایاتی وجود دارد که برخی از اهل سنت کوشیده اند تا
حسن رابطه اهل بیت علیهم السلام را با خلفای سه گانه به اثبات رسانند.
با دقت در منابع شیعه و بویژه اهل سنت می توان دریافت برخی از این روایات از زمان صدور خود به گونه ای دیگر انعکاس یافته و
در برخی نیز از همان آغاز وضع و دس صورت گرفته است.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
