مراسم و آیین نکوداشت اندیشه های کلامی مرحوم آیت الله محمدی ریشهری برگزار شد
مراسم نکوداشت آیتالله ریشهری؛ شاهد بررسی ابعاد مختلف اندیشههای کلامی این عالم برجسته بود.
مراسم بزرگداشت آیتالله محمدی ریشهری، عصر پنجشنبه ۲۲ آبانماه ۱۴۰۴، با حضور جمعی از اساتید، پژوهشگران و طلاب حوزه علمیه قم در این شهر برگزار شد. این آیین به همت انجمن کلام اسلامی حوزه و با مشارکت پژوهشگاه قرآن و حدیث و موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام و دیگر مراکز علمی قم تشکیل شد.
نوآوریهای روشی در علم کلام
حجتالاسلام و المسلمین دکتر سبحانی، مدیرعامل موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام، در این مراسم با تأکید بر نوآوریهای روشی آیتالله ریشهری، به تبیین شش رکن اصلی روش کلامی این استاد فقید پرداخت. وی با اشاره به “نگاه یکپارچه به قرآن و سنت” و “توجه به روایات اهل سنت” به عنوان بخشی از میراث اسلامی، بر “تعامل دوسویه با علوم انسانی” از دیگر ویژگیهای برجسته روش ایشان تأکید کرد.
روش نظاممند تبین معارف
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار، در سخنرانی خود به عنوان مجری علمی این میزگرد، به تشریح نوآوریهای آیتالله ریشهری در حوزه خداشناسی پرداخت. وی با اشاره به تألیف “دانشنامه عقاید اسلامی” توسط این استاد فقید، بر روش منحصر به فرد ایشان در تنظیم مباحث کلامی بر اساس آیات و روایات تأکید کرد و خاطرنشان ساخت: “آیتالله ریشهری با رویکردی نظاممند به تبیین مباحثی همچون راههای معرفت خدا، شناخت نفس، تجربه دینی و حکمت شرور پرداختند که در آثار کلامی متعارف کمتر بدان توجه شده است.”
روش گفتگوی گامبهگام و مشارکتی با علوم انسانی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالهادی مسعودی، با ارائه آماری از آثار آیتالله ریشهری اعلام کرد: “۴۰ درصد از مجموعه ۲۰۰ جلدی تألیفات ایشان به مباحث کلامی اختصاص دارد.” وی با برشمردن مهمترین آثار کلامی این استاد فقید، “روش گفتگوی گامبهگام و مشارکتی با علوم انسانی” را از نوآوریهای شاخص ایشان دانست.
دستگاه کلامی مستقل و منحصربهفرد
حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی راد، در بخش دیگری از این مراسم، با طرح ده پرسش محوری درباره نظام فکری آیتالله ریشهری، بر دارا بودن “دستگاه کلامی مستقل و منحصربهفرد” ایشان تأکید کرد. وی با نقد تصویر رایج از آیتالله ریشهری به عنوان یک محدث صرف، ابعاد نوآورانه اندیشههای کلامی ایشان را برشمرد.
اجتهاد حدیثی و خردورزی کلامی
حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید کاظم طباطبایی، نیز با مرور خاطرات همکاری علمی خود با آیتالله ریشهری، به تبیین “سبک آموزشی منحصر به فرد” ایشان پرداخت. وی روش کلامی آیتالله ریشهری را “ترکیبی از اجتهاد حدیثی و خردورزی کلامی” توصیف کرد که در عین پویایی و تکامل، از چارچوبهای علمی مستحکمی برخوردار بود.
این مراسم دومین دوره از سلسله برنامههای نکوداشت اندیشههای کلامی علما است که با هدف معرفی و تبیین دستاوردهای علمی متکلمان معاصر حوزه برگزار میشود. در این آیین بر تداوم پژوهشهای کلامی در چارچوب روششناسی آیتالله ریشهری و توسعه “نظام جامع کلام حدیثبنیاد” تأکید شد.
شایان ذکر است آیتالله محمدی ریشهری از عالمان برجسته حوزه علمیه قم و مؤسس پژوهشگاه قرآن و حدیث بودند که فرودین ماه ۱۴۰۱ دار فانی را وداع گفتند. از ایشان دهها اثر در حوزههای حدیث، کلام، تفسیر و علوم اسلامی به جای مانده است.


