ضرورت وجود منابع جدید و جامع برای محققان و پژوهشگران عرصه دانش کلام
در نشست «ضرورت توجه به پژوهش‌های جدید در پیشبرد دانش کلام» تصریح شد؛
سرعت باز تولید دانش کلام باید به‌اندازه ضرب‌آهنگ تحولات علوم باشد
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سبحانی، در نشست علمی «ضرورت توجه به پژوهش‌های جدید در پیشبرد دانش کلام» ضمن تأکید بر اهمیت زمینه‌سازی‌ها برای توسعه دانش کلام، با بیان این که دانش کلام در نقطه تماس یک دین یا مذهب با جریان‌های دیگر است، اظهار داشت: دانش‌هایی چون اخلاق و فقه عموماً ناظر به داده‌های درون دینی و مذهبی به نیازهای مؤمنان می‌پردازد؛ درحالی‌که دانش کلام اندیشه‌های درون یک مکتب را با مکاتب دیگر بررسی و نمایان می‌سازد. معرفی اندیشه‌ها و تبیین، اثبات و نقد دیدگاه‌های اعتقادی از رسالت‌های مهم دانش کلام است.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت با بیان این که در میان دانش‌های اسلامی و شیعی، دانش کلام دچار تأخر تاریخی شده است، یادآور شد: دانش کلام امروز در حاشیه جامعه علمی قدم بر می‌دارد و شاهد آن مکانت، رونق و روحیه درگیرانه‌ای که کلام باید با مسائل روز داشته باشد، نیستیم.
وی با اشاره به این که در صدسال اخیر افراد مختلف با رویکردهای متعدد، بارها سخن از تجدید علم کلام سخن به میان آورده‌اند، اظهار داشت: دانش کلام در وضعیت گذشته و کنونی پاسخگوی نیازهای انسان و جامعه معاصر نیست؛ چرا که دائماً با مسائل نوپدید مواجه هستیم و روزی نیست که از تک‌تک حوزه‌های دانشی متنوع پرسش‌های دقیقی پیش روی دانش کلام قرار نگیرد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سبحانی تصریح کرد: علم کلام را باید آن‌چنان روزآمد فعال و پویا کنیم که در مقابل این پرسش‌ها و احاطه این مسائل جدید پاسخگو باشد.
وی ضرورت رفرنس‌های علمی برای محققان و جویندگان دانش کلام را بسیار مهم ارزیابی و چندجانبگی در حوزه کلام اسلامی و شیعی را از پیگیری‌های مطالعات جدید کلام دانست و خاطرنشان کرد: امروز رویکردهای متنوع فلسفی، وحیانی، نقدی، تلفیقی و… مسائل متعددی را پیش روی دانش کلام ایجاد می‌کنند.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت توجه به ابعاد مختلف علمی را از اقدامات روزآمدسازی در دانش کلام توصیف نمود و ابراز داشت: دانش کلام تنها حوزه دانشی است که نمی‌تواند خود را به یک موضوع و روش محدود سازد؛ این نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه دانش کلام است.
وی با بیان این که متکلمان، با یک دانش رنگارنگ چندوجهی مواجه هستند، خاطرنشان کرد: رصد تمام مسائل و موضوعات نیازمند تدوین منابع دقیق تحقیقاتی برای رهنمون سازی محققان به سمت روزامدترین اندیشه‌ها و کاوش‌هاست. اگر قرار باشد متکلم در یک تتبع گسترده تاریخی، خودش به‌تنهایی تمام رویکردهای را دنبال کند، کار برایش بسیار سخت و پیچیده و حتی امکان‌ناپذیر خواهد بود.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سبحانی افزود: با این تنوع نیاز فکری جوامع و سرعت بالای تحولات فکری و علمی، نمی‌توان به تحقیقات ۵۰ یا صدسال پیش اکتفا کرد؛ سرعت باز تولید دانش در علم کلام باید به‌اندازه ضرب‌آهنگ تحولات در تمام علوم باشد.
وی توجه به مقالات جدید و پژوهش‌های نو در حوزه دانش کلام و عرضه جدیدترین دستاوردهای علمی را بسیار مهم ارزیابی نمود و اذعان داشت: در هر یک از دانش‌های امروزی، حداقل چندین نشریه به‌روزترین مقالات تحولی آن دانش را منعکس می‌کنند که ما در حوزه کلام نسبت به این موضوع غافل هستیم؛ فقدان ضوابط دقیق برای طبقه‌بندی مقالات، حجم بالای مقالات و نیز ضعف در تشکیل پایگاه استنادی مدرن امروزی و بازشناسی رتبه تمام مقالات از جمله چالش‌های پیش روست.
رئیس بنیاد بین‌المللی امامت در تشریح تجربیات موفق پژوهشگاه‌ها و ناشران بزرگ جهانی، تولید مقالات گلچین شده موضوع‌محور را از تجربیات ارزشمند مجموعه‌های بین‌المللی توصیف نمود و اظهار داشت: این متون که گلچینی از مقالات برتر رشته و گرایش دانشی است؛ آخرین پژوهش‌های منتشره در بعد خاصی از علوم و تحولات دانشی صورت‌گرفته در آن عرصه را به‌صورت فنی، دقیق و چکیده ارائه می‌کنند.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین سبحانی با بیان این که دانشگاه‌های برتر جهانی در عین توجه به مجلات و مقالات رتبه‌بندی شده، به راه‌اندازی پایگاه‌های استنادی توجه خاصی دارند، یادآور شد: مجلات پژوهشی ما صرفاً بر اهمیت علمی موضوع و سطح دانشی مقاله توجه و این مسائل را معیار سنجش قرار می‌دهند؛ درحالی‌که یکی از راه کارهای روزآمدسازی دانش کلام، تولید پایگاه‌های استنادی است.
وی ضمن اشاره به تدوین مجموعه کتاب «جستارهای اعتقادی»، خاطرنشان کرد: بنیاد بین‌المللی امامت با راه‌اندازی پایگاه‌های استنادی، ضمن احصا و جمع‌آوری مجموعه مقالات مبتنی بر موضوعات کلامی، به سمت روزامدسازی آخرین پژوهش‌های در حوزه امامت حرکت نموده است؛ توسعه این رویکرد نیازمند همیاری و همکاری اساتید دانش کلام است.
