مقاله«عوامل و موانع گسترش احادیث شیعه در عصر امام موسی کاظم علیه‌السلام»
نویسندگان
* حیدر محسن
** ناصر باقری بیدهندی
چکیده مقاله«عوامل و موانع گسترش احادیث شیعه در عصر امام موسی کاظم علیه‌السلام»
حدیث شیعه، در طول حیات خویش، فراز و نشیب های بسیاری به خود دیده است.
حدیث شیعه در در عصر امام موسی کاظم علیه‌السلام با وجود سختگیریهای خلفای عباسی، نتوانست شاکله اصلی مدرسه حدیثی شیعه را نابود کند.
هزاران صحابی دانشمند در گوشه و کنار سرزمین اسلامی پراکنده بودند و علوم و معارف شیعی را به دیگران منتقل می کردند.
گسترش علوم و معارف شیعی در زمان صادقین (ع) و تربیت شاگردان عالم و دانشمند سبب رونق حوزه حدیث و معارف اسلامی در دوران امام کاظم(ع) شد.
حدیث شیعه در دوران امامت امام کاظم(ع) به دلائل گوناگون از جمله طولانی بودن دوران امامت حضرت، پدید آمدن دوران فراغت در زمان مهدی و هادی عباسی، گزارش بسیاری از روایات توسط برادر ایشان جناب علی بن جعفر نگارنده کتاب مسائل، سازمان وکالت که در زمان امام(ع) به اوج خود رسیده بود و اصحاب و یاران آن حضرت در گوشه و کنار سرزمین اسلامی حضور داشتند و احادیث و روایات ائمه و امام کاظم(ع) را به دیگران منتقل می کردند، گسترش یافت.
اما آن گونه که در دوره امامت امام صادق(ع) در حال گسترش بود، و احادیث و روایات شیعه در محافل عامه و خاصه به اوج خود رسیده بود، رشد نیافت. عدم گسترش احادیث در دوران امامت امام کاظم(ع) به دلیل عوامل گوناگون از جمله جو خفقان و اختناق سیاسی برای امام(ع) و شیعیان، کارشکنیهای دستگاه خلافت، اختناق فرهنگی، دوری شیعیان از امام(ع) و غیره بوده است لذا این سؤال مطرح می شود که وضعیت حدیث شیعه در دوران امامت امام کاظم(ع) چگونه بوده است؟ در این رساله، با مراجعه به کتب روایی و تاریخی به سؤال فوق پاسخ داده می شود.
مقدمه
از میان دوران فراز و نشیب تاریخ تشیع به ویژه عصر حضور ائمه زمان امامت حضرت موسی بن جعفر علیه السلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
چون از طرفی افکار و اندیشه های مختلفی در جهان اسلام پدید آمده و در این دوره از رونق برخوردار گشته اند و از طرف دیگر فرقه های مختلف و متعددی در میان مسلمانان شکل گرفته و هر کدام داعیه رهبری و هدایت جامعه را داشتند.
از سوی دیگر جامعه شیعه هم پس از شهادت امام صادق (ع) با بحران مواجه گشته بود و افرادی مدعی جانشینی آن حضرت بودند این در حالی بود که خلافت عباسی هم در پی یافتن جانشین امام جعفر صادق (ع) بود.
در چنین فضا و شرایطی امام کاظم (ع) به امامت رسیدند و در آغاز با رعایت اصل تقیه اقدامات ویژه ای در پیشبرد جامعه به سوی هدایت انجام دادند و پس از مدتی آرامش را بر شیعیان حاکم کردند و با گسترش و نهادینه کردن سازمان وکالت شبکه ارتباطی وسیعی در جامعه شیعی آن زمان پدید آورده که نقش مهمی در انسجام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی شیعیان داشت .
لذا برای پی بردن به عوامل گسترش حدیث شیعه در این دوره و همچنین موانع گسترش در آن، نیازمند بستر شناسی دوران آن حضرت (ع) هستیم. بنا بر این در تحقیق سعی خواهیم کرد علل و عوامل گسترش و موانع گسترش حدیث شیعه عصر امام کاظم (ع) بررسی نماییم.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
